Fetus ne koristi svoja pluća pre nego što se rodi, a srce fetusa se specifično razvija tokom trudnoće. Njegov krvotok funkcioniše drugačije do trenutka rođenja. Novorođenče će početi da diše čim dođe na svet.

Srce fetusa

Beba u stomaku od devete nedelje do trenutka rođenja se naziva fetus. Rast i razvoj fetusa zavise od posteljice koja plod snabdeva kiseonikom i hraljivim materijama. Jedna strana posteljice je pričvršćena za matericu, a druga pupčanom vrpcom povezana sa novorođenčetom. Majčina krv teče kroz tanki sloj ćelija na zidu materice i fetus snabdeva hranom i kiseonikom, dok uklanja ostatke ugljen-dioksida.

Kako funkcioniše krvotok fetusa?

Obzirom da fetus ne koristi svoja pluća do rođenja, srce ne mora da pumpa krv u pluća da bi pokupilo kiseonik. Samim tim, srce fetusa nisu potrebne odvojena plućna arterija i aorta.

U srcu fetusa, nalaze se dva krvna suda koja su povezana krvnim sudom zvanim duktus arteriozus (ductus arteriosus). Duktus arteriozus je šant koji povezuje aortu sa plućnom arterijom. Kod fetusa pripada fetalnoj cirkulaciji. Nakon rođenja, duktus se zatvara i formira se posebna leva plućna arterija i aorta.

Srce fetusa ima otvor između gornjih komora (desne i leve pretkomore) koji se naziva ovalni otvor (foramen ovala). On omogućuje protok krvi direktno iz desne pretkomore u levu tokom fetalnog razvoja, ali se zatvara nakon rođenja. Ovaj otvor se u većini slučajeva (70-80%) posle porođaja zatvara, a u desnoj pretkomori se formira udubljenje – ovalna jama (fossa ovalis).

Važno: duktus arteriozus i ovalni otvor su deo fetalne cirkulacije pre rođenja bebe i nestaju ubrzo nakon što se dete rodi.

Kod većine beba, putevi krvotoka se prirodno zatvaraju ubrzo nakon rođenja, kada bebina pluća i kardiovaskularni sistem preuzimaju svoje uloge u potpunosti. Fetalno srce ima krvotok koji se razlikuje od rođene bebe te može proći nekoliko dana ili nedelja pre nego što se uoče neke srčane mane.

Otkrivanje srčane mane kod fetusa

Kako se utvrđuje da li postoji srčana mana kod fetusa?

Drugi ekspertni ultrazvuk koji se radi između 22. i 24. nedelje trudnoće je jedan od najvažnijih u otkrivanju ranih srčanih mana ploda. Radi se fetalna ehokardiografija, neinvanzivna metoda kojom se vrši detaljan pregled srca fetusa.

Pročitajte više: 

• Fetalna ehokardiografija
• Ekspertni ultrazvuk

Otkrivanje srčane mane ploda je veoma važno zbog daljeg toka trudnoće, planiranja načina porođaja i provere da li postoji abnormalnost drugih organa. Fetalna ehokardiografija može pomoći da se utvrdi abnormalnost srca pre rođenja i planira brža medicinska i hiruška intervencija nakon što se beba rodi, ako je to potrebno. Na ovaj način, u velikoj meri se poboljšava stopa preživljavanja nakon porođaja za bebe sa komplikovanim srčanim manama.

Postoje srčane mane koje ne zahtevaju intervenciju već samo praćenje i ambulantne preglede.

_Literatura:

• _{https://www.texasheart.org/heart-health/heart-information-center/topics/the-fetal-heart/}
• _{https://www.heart.org/en/health-topics/congenital-heart-defects/symptoms–diagnosis-of-congenital-heart-defects/detection-of-a-heart-defect-in-the-fetus}
• _{https://medlineplus.gov/fetalhealthanddevelopment.html}

_{Objavljen: 2. mart 2020. godine, ažuriran: 19. oktobar 2024. godine}